“Kusursuz Kurgulanmış Projelerden, Doğru Mimari Yapılar Çıkar”
UMO Mimarlık Mühendislik Müteahhitlik ve Müşavirlik Limited Şirketi Kurucu Ortaklarından Yüksek Mühendis Mimar Levent AKSÜT ve Yüksek Mühendis Mimar Yaşar MARULYALI gerçekleştirdiğimiz söyleşide,
1955 senesinden bu yana 14.000.000 m² den fazla proje uygulama ve bu uygulamaların dışında çeşitli yarışmalar ve teklifler için pek çok proje tasarladıklarına dikkat çekerek; “UMO 60 seneyi aşkın süredir resmi, yarı resmi ve özel kuruluşlara ait çok sayıda ve çeşitli özellikte yapıların komple proje ve ihale dosyalarını hazırlayarak, bir kısmının da mesleki teknik kontrollüğünü, kontrollük hizmetlerini ve inşaat organizasyonunu üstlenerek kendisinden söz ettirmiştir” dedi.
Siz ve ortağınız Yaşar MARULYALI ile birlikte kurduğunuz markalarınız ve referans projeleriniz hakkında bilgi verir misiniz?
Ben ve ortağım Yaşar MARULYALI 1953 İTÜ Mimarlık Fakültesi mezunuyuz. 1955 yılında sınıf arkadaşım Yaşar MARULYALI ile birlikte UMO Mimarlık Mühendislik Müteahhitlik ve Müşavirlik Limited Şirketi’ni kurduk. Halen bu büroda birlikte çalışmaktayız. Amacımız hem mimari hem de mühendislik projelerini birlikte yürütebilmekti. Türkiye’nin o sıkıntılı dönemlerinde birçok yarışmalara girdik. Birçoğunu kazandık, işler aldık ve ekibimizi büyüttük. Mimarlık Türkiye’nin iktisadi hayatıyla paraleldir. İktisadi hayat gelişirse mimarlık büyür. İlk mesleğe başladığımız yıllarda Türkiye inşaat teknolojisi ve malzeme yönünden fakirdi. Yapılar geleneksel malzemeler ve gelişmemiş teknolojiler ile üretiliyordu. Teknolojik gelişmelerin Türkiye’ye gelmesi 1980’lere doğrudur. 1969 yılında Uluslararası Londra İslam Kültür Merkezi ve Cami’si yarışmasına katıldık. Bu yarışmaya muhtelif ülkelerden 52 proje katıldı ve biz ikinci olduk. Bu vesileyle piyasada biraz daha ismimiz duyulmaya başladı. 1980’li yıllardan sonra liberal ekonominin gelişmesiyle Türkiye, bir sanayileşme hamlesine girdi. İnşaat sektöründe canlanma oldu, piyasaya yeni malzemeler girmeye başladı. Bizde 1979 yılında büyük açıklıkları geçmek üzere prefabrik çelik elemanlar üreten Uskon Uzay Sistem Konstrüksiyonları San. ve Tic. A.Ş. şirketini kurduk. Burada amacımız imalat yapmak, proje çözümleri üretmek ve prefabrik çelik strüktürleri geliştirmekti. 1988 yılında, çelik taşıyıcı sistemler, Türkiye’ye girmeye başladı. Türk Yapısal Çelik Derneği kuruldu, Yaşar Bey’de bu derneğin kurucularından ayrıca 20 yıldır da Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı görevini yürütmekte. Derneğin amacı bir deprem ülkesi olan Türkiye’de yapıların daha güvenli olmasıydı. Çelik, depreme karşı esnek bir malzemedir. Bu malzemenin yayılması ve Türkiye’de kullanılması konusunda da Türk Yapısal Çelik Derneği öncülük yaptı. Daha sonra Avrupa Çelik Birliği’ne de üye olduk, onlar iki yılda bir çelik yapı ödülü veriyorlardı. Bizim iki projemiz bu ödülü kazandı, biri Antalya’da sergi, konferans ve konser salonu olarak kullanılan Cam Piramit’ti. Diğer projemiz ise 612 araç kapasiteli Otomatik Otopark projemizdi.
1990’lı yılların başında Türkiye’de yabancılar AVM yatırımları yapmaya başladı. Bizde bu AVM projelerine Haramidere ve Mersin’deki şuan CarrefourSa olan binaları ekledik. Ayrıca o dönem şantiyelerin yönetilmesiyle ilgili bir ekip kurduk. Buna biz şantiye yönetimi diyoruz. Yani müşterinin elinde mimar ve mühendislik kadrosu yoksa size gelip, benim inşaatımı müteahhit karşısında siz yönetin diyor. Yani A’dan Z’ye projenin tasarımı, uygulama proje ve prosedürleri, şantiye yönetimi ve sonunda binayı bitirerek mal sahibine teslim etmek için kadrolarımız oluştu. 2001’den sonra Türkiye’deki iktisadi gerilemeler, dolayısı ile iş olanaklarının azalması, hatta 2008’de krizle birlikte inşaat sektörünün zayıflaması sonucu şimdi azalan kadromuz ile 6 kişi çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Son yıllarda bitirdiğiniz Ardahan projelerinizden bahseder misiniz?
Son 5 yıldır Ardahan’da projeler geliştirerek, Ardahan Üniversitesini yaptık. Toplamda 80 bin metrekarelik bir üniversite yapısı. Bir de o yapıların arazi içindeki tanzimine yardımcı olduk. Rektörümüz Sn. Ramazan KORKMAZ son derece kıymetli bir rektördü. Bu bölgede çok sevilen oldukça övgü ile bahsedilen bir üniversite oldu. Ardahan’da çok sevildiğimiz için belediye projesi çizdik. Ardahan’ın eski yerleşim olması sebebiyle otopark problemini çözme projesine imzamızı attık. Katlı otopark projemizle dikkat çektik. Bir de Ardahan’da otogar yoktu. Otogar projesi ile birlikte hayvan pazarı projelerini gerçekleştirdik.
Günümüz inşaat sektörü ve yapılardaki çarpıklıklar hakkında görüşlerinizi alabilir miyiz?
Son yıllarda inşaat sektöründe büyük aşamalar kaydedildi. Çok büyük firmalar var ve müthiş bir rekabet doğdu. Ciddi bir konut fazlalığı var. Şunu da belirtmek istiyorum, şehir içindeki yeşil alanlara el koyup, oralarda kişiliksiz yapılar yapan kuruluşlar var. Türkiye’nin her şehrinde aynı manzara ile karşılaşmak mümkün. Şehirlerimizin tarihi dokusunu zedeleyen, birbirine yakın bina grupları yapılıyor. Bir mimar olarak bu yapılardan rahatsız olduğumuzu vurgulamak isteriz. Özel sektörün yaptıkları daha iyi fakat onlarda yine İstanbul gibi tarihi bir şehrin değişik yerlerine yüksek yüksek binalar yaparak şehrin siluetini bozuyorlar. Şehirler insanları mutlu etmeli yani meydanları, yaya yolları olmalı. Şehirciliği önemsemeyen bu tip yapıların, insanla ilişkisi de iyi olamaz. 30-40 katlı binaların insan boyutuyla ilişkisini kuramazsınız. Elbette ki yapılar şehrin kimliğini bozmayacak şekilde ve onunla uyum içinde olması gerekir.
Projelerde mimar&mühendis ilişkisine değinir misiniz?
Mimar, bir yapının baş aktörüdür çünkü yapıyı yaratan mimardır. Fakat mimar ve mühendis ilişkisi de çok önemlidir. Mimar konsept projesini oluşturduktan sonra mühendislik ekiplerini toplar. Betonarme, statik, çelik, mekanik, elektrik, alt-yapı, zemin etüt, vb. tüm mühendisler ile sık sık toplantılar yapar ki bu koordinasyon çok önemlidir. Mühendisler mimari projenin konseptini bozmadan kendi projelerini ona uydurmak zorundadır. Bu da belirli bir zaman alır ve bu zaman içinde taraflar mimarın organizasyonu çerçevesinde projenin gelişmesini sağlarlar. Özetle mimar ve mühendislik birlikteliği çok önemlidir ve bir bütündür. Başından sonuna taraflarca doğru bir şekilde kurgulanmış ve uygulanmış projeler her anlamda güzel ve doğru yapılardır.
Sürdürülebilir mimarlık ve yapılardaki enerji tasarrufu ile ilgili neler söylemek istersiniz?
Gelişmiş ülkelerde sürdürülebilir mimari uzun zamandır uygulanıyor. Türkiye’de son birkaç yıldır bu bilinç oluştu, fakat yaygın olduğunu düşünmemekteyiz. Güneş enerjisinden enerji elde eden sistemler, projeler söz konusu. Ülkemiz güneşli bir ülke ve bu tip teknolojilerden kesinlikle faydalanmak gerekiyor. Projelerde otomasyon sistemleri ise uzun zamandır kullanılıyor.
Son olarak eklemek istediğiniz farklı bir detay söz konusu mu?
Dergileriniz ALU&Art ve Win&ART Proje’ye sempati ile bakıyor, emeğinizi takdir ile karşılıyoruz.
Y. Mühendis Mimar Levent AKSÜT Kimdir?
1930’da İstanbul’da doğdu. 1953 İTÜ Mimarlık Fakültesi’nden mezun oldu. 1963 yılında Türk Yükselme Cemiyeti’ne girdi. Hürriyet Locası’nda muhakkiklik, ikinci nazırlık ve üst muhteremlik yaptı. 1979 Uskon Uzay Sistem Konstrüksiyonları San. ve Tic. AŞ’yi kurarak Türkiye’ye ilk defa çelik prefabrike uzay kafes sistemini getirdi. 1993 yılında Yakacık Muhterem Locasının kurucu üyeliğini yaptı. 1999 yılında Masonik Ödül’e layık görüldü. 1955-2000 yılları arasında yurt içi ve yurt dışı mimari proje yarışmalarında çok sayıda derece ve mansiyon kazandı ve jüri üyeliklerinde bulundu. Mimarlar Odası’nın 30. ve 40. yıl ‘Onur Belgesi’ni aldı. 1969 Uluslararası Londra İslam Kültür Merkezi ve Cami müsabakasında ikincilik ödülü elde etti. 1999 Yılında Antalya Cam Piramit Sabancı Kongre ve Fuar Merkezi projesi ile Avrupa Çelik Birliği ödülünü aldı. Kurtuluş Savaşı’nın kesin sonucunun alındığı, Atatürk’ün bizzat savaşı idare ettiği Dumlupınar Anıtı Müsabakasını, Girne’de Kıbrıs Özgürlük ve Barış Anıtı Müsabakasını, Magosa’da Doğu Akdeniz Üniversitesi Atatürk Anıtı Müsabakasını kazandı ve inşa ettirdi. Türk yüzme sporuna büyük katkıları bulunan AKSÜT İstanbul Yüzme İhtisas Kulübü’ne iki defa (1976-1980 ve 1998-2000 yıllarında) başkanlık yaptı. Uluslararası Olimpiyat Komitesinden takdir belgesi aldı. 1995 yılında TODEV Türkiye Otistikleri Derneği’ne üye oldu, 1997 yılında TODEV Vakfı’nın mütevelli üyesi olarak vakfın okulunu hibe olarak hazırladı. Göztepe’de Gözcübaba Camisi yanındaki 3.000 metrekarelik arsada bulunan, 2.900 metrekarelik bu okul bugün ıstıraplı ailelerin çocuklarına eğitim ve bilgide yardımcı olmaktadır. Levent AKSÜT bu vakfın uzun yıllar başkanlığını yapmıştır. 2000’de Uskon Europe Structures Spatiales şirketini, 2000’de Çelik Yapı Proje, İmalat, Montaj San. ve Tic. A.Ş.’yi kurdu. Levent AKSÜT Türk Serbest Mimarlar Müşavirler Derneği İstanbul Şubesi Başkanlığı’nı yapmaktadır. AKSÜT, keman çalar, eski aletli jimnastikçidir. Her sene Milli Olimpiyat Komitesi’nin düzenlediği Boğaziçi Maraton Yüzme Yarışları’na 27 yıldır iştirak eder ve derece alır. 82 yaşında Meis Adası’ndan Kaş’a 4.5 saatte yüzmüştür.
“Right Architectural Structures will Come out of Perfectly Designed Projects”
In the interview we held with them, certified engineer and the founding partner of UMO Architectural and Engineering Construction and and Consultancy Limited Company, Architect Levent AKSÜT and Certified Engineer Mimar Yaşar MARULYALI have stated that since year 1955, they have realised project implementations of more than 14.000.000 m² and that they have designed many other projects for various contests and offers and he added.
Y. Mühendis Mimar Yaşar MARULYALI Kimdir?
1931’de Mersin’de doğdu. 1948’de Ankara Atatürk Lisesi’ni bitirdi. 1953’te İTÜ Mimarlık Fakültesi’ni bitirdi. 1965 1971 yılları arasında Yıldız Teknik Okulu Mimarlık Bölümü’nde proje dersi hocalığı yaptı. 1969’da Uluslararası Londra İslam Kültür Merkezi ve Cami Müsabakasında 2’ncilik ödülü elde etti. 1983’te Mimarlar Odası’nın 30. yıl ‘Onur Belgesi’ne layık görüldü. 1989’da Türk Yapısal Çelik Derneği’nin kurulmasında kurucu üye olarak görev aldı. 1993’te İTÜ 40. yıl ve Mimarlar Odası 40. yıl ‘Onur Belge’lerine layık görüldü. 1955 2000 yılları arasında mimari proje yarışmalarında çok sayıda derece ve mansiyon kazandı ve jüri üyeliklerinde bulundu. Birçok önemli yapıyı projelendirerek gerçekleşmesini sağladı. Ülkeye yeni giren teknolojilerin (cam giydirme cepheler, strüktürel cam cepheler, tam otomatik otopark sistemleri) uygulanmasında öncü oldu. 1979 2000 yılları arasında çelik prefabrik uzay sistemleri ülkemizde ve Amerika’dan Singapur’a kadar, birçok dış ülkede projelendirdi ve uyguladı. 2000’de Çelik Yapı Proje, İmalat, Montaj San. ve Tic. A.Ş.’yi kurdu. Halen Türk Yapısal Çelik Derneği Başkan Yardımcılığı görevini ve 2005 yılından itibaren Mimarlık Vakfı Başkanlığını sürdürmektedir. IASS (The International Association for Shell and Spatial Structures) derneği üyesidir. ECCS (European Convention for Constructional Steelwork) mimari danışmanlık komitesi üyesidir.
