Kompozit Sektörü ve İnşaatlardaki Yeri
Kompozit Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri İsmail Hakkı HACIALİOĞLU, derneğin kuruluş amacı ve Türkiye’deki kompozit ürün kullanımının yaygınlaşmasıyla ilişkili olarak kendisine sorduğumuz soruları cevapladı.
Kompozit Sanayicileri Derneği ne zaman kuruldu?
Kompozit Sanayicileri Derneği, kompozit kullanımının hayatın her alanında giderek artması amacı ile, hükümet, yerel yöneticiler, sanayiciler ve kullanıcılar nezdinde tanıtım, tutundurma, bilgilendirme ve geliştirme faaliyetinde bulunmak; kompozitlerin üretim ve kullanımının bilimsel temellerde sürdürülmesi için gerekli çalışmaları yapmak; üyelerimizi ortak hedeflere yönlendirmek; paylaşılacak fırsatları geliştirmek; sanayicileri ve bilimsel kuruluşları bir çatı altında toplayarak sinerji yaratmak misyonu ile 2005 yılında kurulmuştur. Derneğimiz bugün kompozit sektöründe faaliyet gösteren 75 şirket, 7 üniversite ve 1 dernek temsilcisinden oluşan 91 kişilik üye yapısı ile faaliyetlerine devam etmektedir. Üye şirketlerimizden 14’ü hammaddeci, 10’u ara mamul üreticisi,12’si tedarikçi, 2’si makine üreticisi ve 37’si nihai ürün üreticisi şirketlerdir. Üye kuruluşlarımız Türk kompozit sektörünün gerek hacim, gerekse değer olarak yaklaşık %90’ının üretim ve satışını gerçekleştirmektedir. Kompozit sektörüne hammadde ve ara mamul üreten tüm şirketler, üye kuruluşlarımız arasında yer almaktadır.
İnşaat sektöründe kompozit kullanımının yeri ve konumu hakkında bilgi verir misiniz?
Kompozitler yaygın olarak birçok farklı uygulama alanında kullanılmaktadır. İnşaat sektöründeki kompozit ürün örnekleri aşağıda verilmiştir:
İnşaat Sektörü:
Saniter malzemeler (banyo küvetleri, duş tekneleri, lavabolar, banyo ve mutfak tezgahları vb.)
Yağmur suyu taşıma sistemleri (yağmur oluğu, su indirme boruları, baca dibi v.s.)
Yüzme havuzları
Soğutma kule komponentleri
Beton kalıpları
Sera panelleri
Temel kazıkları
Dış, iç cephelerde ve duvarlarda giydirme cephe panelleri
Prefabrik binalar
Modüler kabinler
Çatı ve cephe kaplama levhaları
Taşıyıcı profiller
Köprü platformu ve ayakları
Otoyol korkulukları ve işaret levhaları
Borular
Dekoratif elemanlar
Çatı, teras, cami ve muhtelif amaçlı izolasyon işleri
Dünya ölçeğinde inşaat sektörü, kompozit içerisinde değer olarak %14, hacim olarak ise %26 paya sahiptir. Bu rakam ülkemizde %19 civarlarındadır. Bu durum, ülkemizde kompozitin inşaat sektörü içerisinde daha alacak yolunun ve payının olduğunun da bir diğer ifade şeklidir.
Kompozit malzemenin sektörler arasında hacim olarak dağılımı aşağıdaki tabloda görüldüğü gibidir.
Tablodan da görülebileceği gibi, ülkemizde kompozit malzeme; ağırlıklı olarak boru ve tank üretimi ile yapı ve inşaat sektörlerinde kullanılmaktadır. İleri teknolojili ürünlerin ülkemizde üretilmesinin hızlanması ile birlikte, özellikle rüzgâr enerjisi, taşımacılık ve otomotiv, uzay ve havacılık ile elektrik ve elektronik sektörlerinde daha fazla miktar ve oranda kompozit malzeme kullanımının gerçekleşmesi beklenmektedir. Üretim proseslerine göre bir karşılaştırma yapılmak istenirse, aşağıdaki gibi bir tablo karşımıza çıkar.
Tablodan da görülebileceği gibi, ülkemizde makineli ve ileri teknoloji gerektiren ürünlerin üretiminde alınacak daha pek çok yol vardır. Ülkemizdeki ve civar ülkelerdeki talebin etkisi ile %50’lere varan CTP boru üretimi, ülkemiz kompozit sektörünün itici gücü olmaya önümüzdeki dönemde de devam edecektir. Pultruzyon, SMC-BMC ve termoplastik enjeksiyon proseslerinin önümüzdeki dönemde pazar paylarını artırmaları beklenmektedir. RTM ise özellikle rüzgâr enerjisi, denizcilik, otomotiv ve taşımacılık ile su kaydırakları sektörlerinde gelişimini sürdürmeye devam edecektir.
Türk kompozit sektörü, 2013 yılında nasıl bir performans gösterdi? 2014 yılı ile ilgili öngörülerinizi öğrenebilir miyiz?
Kompozit sektörü, 2013 yılını %8 civarında bir büyüme ile kapatmıştır. Özellikle CTP boru sektöründe, otomotivde, inşaatta, yenilenebilir enerji ve eğlence sektörlerinde yaşanan gelişmeler; kompozit sektörünün 2013 yılında beklenen büyüme rakamını yakalamasını sağlamıştır. Denizcilik, elektrik-elektronik, havacılık, savunma sanayi gibi sektörlerde ise gelişme sınırlı kalmıştır. Ancak sektörde yaşanan bu büyümeye karşılık aşırı rekabet ve kârsızlık, sektördeki önemli firmaların fon yaratmakta zorluklar yaşamalarına neden olmaktadır.
Sektörün 2014 yılında da yine çift haneli rakamlara yakın bir büyüme göstermesi beklenmektedir. 2014 yılında bölgede ve Orta Doğu’da istikrarın oluşması ve Avrupa’da ekonominin canlanması söz konusu olduğu takdirde, üreticilerimizin ihracat performansı artacaktır. Sektör üyelerinin yeni projeler ve ihracat pazarlarını çeşitlendirme konusunda yapmakta olduğu çalışmalarda aldıkları pozitif geri dönüşleri neticesinde, 2014 yılı performansının artacağına inanıyoruz.
Türk kompozit sektörünün ihracat kapasitesi hakkında bilgi verir misiniz? Hangi ülkelere ihraç yapılıyor? Yeni hedef, pazarlar var mı?
Kompozit sektörü, doğrudan ve dolaylı olarak ihracat yapmaktadır. Ürettiği hammaddeleri, sanayi ara mallarını ve son ürünlerini aldıkları ihaleler ve projeler çerçevesinde doğrudan ihraç eden sektör; bu ürünleri, ihraç edilen her otomobil, otobüs, tekne, küvet vb. ürünlerin içerisinde dolaylı olarak da ihraç etmektedir. Sektör, esas olarak Avrupa ülkelerine, Rusya’ya, Türki Cumhuriyetlere, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya ihracat yapmaktadır. İhracat yapılan ülke sayısını artırmak ve yeni pazarlar kazanmak amacıyla da çalışmalar her geçen gün yoğunlaştırılmaktadır. Sektörün bazı firmaları, Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere, Uzak Doğu da dâhil, dünyanın her tarafına ihracat yapmaktadır.
Sektör, yaklaşık olarak 220 Milyon Avro civarında doğrudan ihracat yapmaktadır. Bu ihracat rakamının içerisindeki en önemli pay CTP boru üreticilerine, cam elyafı ve polyester reçine üreticilerine, teknik tekstil üreticilerine ve RTM üreticilerine aittir.
Derneğimiz, gelinen noktada sektörün çatı örgütü olarak tüm sektörü kucaklayacak ve önünü açacak proje ve çalışmalara imza atmaya devam edecektir.
