Cam Sektörü
Cam’da Atıkların Geri Kazanımı
Cam kırığı, yüksek miktarda doğal kaynak, enerji ve karbon emisyonu tasarrufu sağlama potansiyeline sahiptir. Ancak ülkemizde toplanan cam kırığı atık miktarının çok düşük olması, doğal kaynaklara bağımlı kalmamıza neden olup bu tasarrufu sağlamamıza mani oluyor.
Ülkemizdeki cam ambalaj atığı toplama ve geri dönüşüm faaliyetleri maalesef etkin bir şekilde yürütülmüyor. Başta cam ambalaj sektörü olmak üzere, çeşitli üretim faaliyetlerinde ham madde olarak kullanılan ve yüksek miktarda doğal kaynak, enerji ve karbon emisyonu tasarrufu sağlama potansiyeli olan cam kırığı, istenen miktarda temin edilemiyor. Cam kırığı, birçok ülkede cam ambalaj üreticileri için ana ham madde haline gelmişken, ülkemizde toplanan atık miktarının çok düşük olması halen doğal kaynaklara bağımlı kalmamıza neden oluyor.
AB mevzuatı ile uyum çerçevesinde benimsenerek yürürlüğe koyulan ‘’Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’’ ambalaj atıklarının kaynağında toplanması konusunda; il, ilçe ve ilk kademe belediyelerin, piyasaya sürenlerin, yetkilendirilmiş kuruluşların, lisanslı kuruluşların, ambalaj atığı üreticilerinin (satış noktaları, nihai kullanıcılar gibi) yükümlülüklerini açıkça ifade ediyor. Ancak, alt yapı eksikliği, ilgili kurum ve kuruluşlar arasında yeterli koordinasyonun ve işbirliğinin sağlanmaması yönetmelikte belirtilen geri kazanım hedeflerinin tutturulmasında zorluklara yol açıyor. Özellikle “Cam Ambalaj Atığı”, geri dönüşümü ve kazanımı en uygun malzeme olmasına rağmen, yukarıda bahsedilen hususlar çerçevesinde Şişecam’ın kurduğu ve ÇEVKO’ ya devrettiği kumbara sistemi dışında kaynağında toplama çok düşük seviyelerde gerçekleştiriliyor. Oysa cam kırıklarının toplanıp yeniden dönüştürülmesi halinde, ham maddeden üretime nazaran %25 daha az enerji kullanımı sağlamakta ve neticede daha az karbon salımı olmaktadır. Cam geri dönüşümü, cam ambalaj üretiminde özellikle ham madde ve enerji tasarrufu sağlayarak çevre korumasına yönelik önemli bir katkı yaratacaktır.
Cam Sektöründe Eğitim
Cam sektörüne yönelik meslek liselerinin ve yüksek okulların sayı ve kalite açısından geliştirilmesi cam sektöründe verimlilik artışını sağlayacaktır.
Eğitimli insan ve iş gücü, hızla büyüyen ve kalkınmakta olan Türk ekonomisinin en büyük ihtiyaçlarından biridir. Bu durum, özellikle cam sektörü için önemli bir handikaptır. Cam sanayinde çalışma standartları ve iş gücü maliyetleri Türkiye ortalamasının üzerindedir. İşe yerleştirmede yüksek niteliğe sahip iş gücü tercih edilmekle birlikte, yeni istihdam ancak iş içi eğitimle sağlanabilmektedir. İş gücü piyasasının esnek olamayan yapısı, genelde iş gücünün yetersizliği ve en önemlisi istihdam üzerindeki yükler (sosyal güvenlik primleri, vergi yükü, zorunlu istihdam), katı çalışma mevzuatı özellikle ikincil işlemlerde (düz camı girdi olarak kullanan cam işleme, el işçiliğinin yüksek olduğu cam ev eşyası) istihdamı kayıt dışına itmektedir. Bu durum, üreticiler arasında haksız rekabet oluşturmakta, üreticilerin verimlilik artışına ve maliyet düşürme konularına yoğunlaşmasına yol açmaktadır.
Rekabet gücü ve verimliliğin sağlanabilmesi için konusunda uzman ve teknolojik yenilikleri takip edebilen kalifiye iş gücü eksikliği rakip ülkelere nazaran ülke sektörünü olumsuz yönde etkilemektedir. Bu anlamda, cam sektörüne yönelik Meslek Teknik Lisesi ve yüksek okullarının sayı ve kalite (kadro, teknik donanım) açısından geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Ayrıca resmi eğitim sistemi de bu okullara yönelimi teşvik edecek şekilde düzenlenmelidir.
